Jazda motocyklem to wolność, emocje i prędkość – ale także znaczne obciążenie dla narządu słuchu. Nawet krótkie przejazdy autostradą potrafią generować hałas na tyle silny, że może prowadzić do trwałych uszkodzeń słuchu. W tym artykule wyjaśniamy, dlaczego ochrona słuchu podczas jazdy na motocyklu jest istotna, jak bardzo hałas może szkodzić i jakie praktyczne rozwiązania (np. zatyczki motocyklowe) warto rozważyć.
Hałas w jeździe motocyklowej – skąd się bierze i jak duży bywa?
Podczas jazdy sumuje się kilka źródeł dźwięku:
- szum powietrza – turbulencje wokół kasku, szyby, nadkola, lusterka
- dźwięk silnika / wydechu – szczególnie przy większych obrotach
- rezonans w rurach wydechowych, drgania karoserii
- szum wiatru przy otwartym lub półotwartym kasku
Przy prędkości ok. 120 km/h poziom hałasu docierającego do kasku może sięgać ok. 98 dB (lub więcej). To oznacza, że po kilku minutach ekspozycji zaczynają działać procesy uszkadzające słuch.
Dla porównania: ekspozycja na hałas powyżej 85 dB przez wiele godzin to już ryzyko dla słuchu. Jeśli poziom hałasu sięga 95–100 dB, uszkodzenia mogą pojawić się nawet po krótkim czasie.
Jak hałas szkodzi słuchowi?
Świadome i nieświadome uszkodzenia
- Szumy uszne i dzwonienie („tinnitus”)
Po długiej jeździe część motocyklistów odczuwa szumy lub nawet chwilowe pogorszenie słuchu. To objaw przeciążenia nerwów słuchowych. - Zmęczenie słuchowe
Głośny hałas wymaga ciągłej pracy układu słuchowego, co może prowadzić do zmęczenia i spadku koncentracji na trasie. - Trwała utrata słuchu
Powtarzalna, długotrwała ekspozycja na hałas może powodować nieodwracalne zmiany w strukturze narządu słuchu. - Ryzyko uszkodzeń przy krótkim czasie
Przy hałasie powyżej 100 dB nawet kilkanaście minut może być groźne – nie trzeba godzin, by uszkodzić słuch. Warto pamiętać, że suma ekspozycji także się kumuluje.
Co więcej, warto zauważyć przykład: przy hałasie na poziomie 100 dB, nawet 15–20 minut może stanowić realne ryzyko przy długofalowej eksploatacji bez ochrony. Dlatego konieczność stosowania ochrony słuchu przy jeździe motocyklem nie jest przesadą – to kwestia rozsądku i prewencji.
Ochrona słuchu podczas jazdy na motocyklu – sposoby i rozwiązania
Najpraktyczniejszą i najczęściej stosowaną metodą jest używanie zatyczek (stoperów) dopasowanych do jazdy motocyklowej – zwłaszcza tych z filtrami akustycznymi, które tłumią w dużej mierze szum wiatru, ale pozwalają słyszeć ważne sygnały: silnik, sygnały ostrzegawcze, komunikaty z interkomu.
W OtisPro dostępny jest obecnie model dedykowany motocyklistom: Alpine MotoSafe, który możesz zastosować podczas jazdy. To typowy produkt motocyklowy z filtrem akustycznym, który ma zastosowanie w tego typu środowiskach.
Co wiadomo o modelu MotoSafe?
- SNR = 17 dB, co daje umiarkowane tłumienie w całym paśmie akustycznym,
- specjalny filtr tłumiący szkodliwe i irytujące dźwięki otoczenia,
- mowa i dźwięki otoczenia są nadal słyszalne,
- świetne dopasowanie, pasują do każdego ucha, mają bardzo długą żywotność,
- pod wpływem ciepła dopasowuje się do kształtu kanału słuchowego w ciągu kilku minut,
- system stoperów Alpine jest otwarty, więc nie powodują uczucia izolacji,
- produkt do wielokrotnego użytku (nawet do 100 razy),
- nie powodują uczucia ciśnienia w uchu.
Jak dobrać zatyczki motocyklowe – zalecenia praktyczne
Poniżej kilka wskazówek, jak podejść do wyboru takiego rozwiązania, niezależnie od marki:
- Dopasowanie do stylu jazdy
- Trasy autostradowe i szybkie odcinki wymagają lepszego tłumienia (np. wersje typu “Race”).
- W jeździe miejskiej lub spokojnej trasie wystarczy wersja o umiarkowanym tłumieniu, by nie tłumić nadmiernie komunikacji.
- Filtry akustyczne zamiast pełnego tłumienia
Wybieraj stopery z filtrami, które redukują szum wiatru, ale pozostawiają percepcję tonów ostrzegawczych – takich jak sygnały, rozmowa, interkom. - Komfort i poprawne zakładanie
Nawet najlepsze zatyczki nie działają, jeśli są źle założone. Należy delikatnie naciągnąć małżowinę ucha i wprowadzić stoper do kanału tak, by uszczelniał. Zbyt głębokie włożenie jest niewskazane. Zwróć uwagę, czy zestaw zawiera narzędzie do montażu / wyjmowania – to ułatwia komfort użytkowania. - Konserwacja i żywotność
Modele wielokrotnego użytku należy myć łagodnie wodą z mydłem, dokładnie suszyć i przechowywać w czystym pudełku. Z czasem właściwości tłumiące mogą się pogorszyć – producent często deklaruje określoną liczbę cykli użytkowania (np. ~100).
Ile redukcji daje stoper motocyklowy – praktyczny przykład
Załóżmy, że motocyklista jedzie trasą z poziomem hałasu 100 dB:
- Zatyczki o SNR = 17 dB (wersja Tour) pozwolą zmniejszyć hałas do poziomu ok. 83 dB
- Zatyczki o SNR = 20 dB (wersja Race) obniżą to do około 80 dB
Gdy więc użyjesz stopera o odpowiednim tłumieniu, poziom hałasu docierający do ucha może spaść do przyjemniejszego i bezpieczniejszego zakresu. Warto dążyć do poziomów poniżej 85–90 dB przy wielogodzinnej jeździe.
Emocje z jazdy bez obawy o słuch
Jazda motocyklem może generować hałas rzędu 95–100 dB (lub więcej) – już krótkie przejazdy bez ochrony mogą być szkodliwe, a zatem ochrona słuchu podczas jazdy na motocyklu to element dbałości o zdrowie, a nie nadmierna ostrożność. Ważne są więc dobór odpowiedniego tłumienia (SNR), komfort noszenia, poprawne zakładanie oraz regularne stosowanie. Stoper o SNR = 20 dB może zredukować hałas 100 dB do ok. 80 dB, co stanowi znaczącą ulgę dla słuchu przy dłuższej jeździe.
